Nefes Darlığının Nedenleri

Nefes Darlığının Nedenleri


Ani görülen nefes darlığı ile ilgili olabilecek çeşitli rahatsızlıkları ve sağlık sorunlarını şu şekilde sıralayabiliriz:

Astım: Aniden nefesin kesilmesi bir astım krizi yüzünden kaynaklanabilir. Bunun anlamı hava yollarının daralması, hırıltıya ve öksürüğe neden olacak şekilde balgamın artmasıdır.

Zatürre: Akciğer iltihabı öksürük ve nefes darlığına neden olabilir. Genellikle antibiyotik kullanılmasını gerektiren bir enfeksiyondan dolayı kaynaklanır.
KOAH: Eğer kronik obstrüktif akciğer hastalığınız varsa, nefes darlığı hastalığın kötüleştiği anlamına gelebilir.

Kalp krizi: Göğüs ağrısı gibi en bilinen belirtilerin görülmediği sessiz kalp krizinde nefes darlığı şüphe çekebilecek tek belirti olabilir.

Kalp yetmezliği:
Nefes almakla ilgili zorluklara yol açabilecek başka bir kalp sorunu da kalp yetmezliğidir. Kalp yetmezliğinde kalp vücuda yeterince kalp pompalayamıyor demektir. Genellikle zyıf kalp kası bu soruna neden olur. Ciğerlerde su birikmesiyle nefes almak zorlaşır. Yaşam biçiminde bazı değişiklikler ve ameliyat gibi tedavi biçimleri gerektirebilir.

Kalp Ritmi: Taşikardi ya da atriyal fibrilasyon gibi düzenli veya düzensiz ama hızlı kalp atışı nefesin kesilmesine yol açabilir.

Panik atak ya da kaygı hızlı ve derin nefes almanıza neden olabilir. Nefesinizi yavaşlatmaya yoğunlaşmak ya da bir kese kağıdının içine nefes alıp vermek nefesi normale döndürebilir.

Yukarıda bazı başlıkların altını çizmiş olsak da nefes darlığına yol açan çok çeşitli nedenler vardır. Bunları toplu şekilde sıralamayı denersek:
Amfizem (akciğerlerdeki hava keseciklerinin gerilip genişlemesi)
  • Anemi
  • Akciğer embolisi
  • Akciğer ödemi
  • Akciğer kanseri
  • Akciğer sönmesi
  • Aritmiler (kalp ritm düzensizlikleri)
  • Astım
  • Boğulma
  • Düşük kan basıncı (hipotansiyon)
  • Epiglotit (gırtlak kapağı enfeksiyonu iltihabı)
  • Guillain-Barre sendromu (sinir sisteminin bağışıklık kökenli bozulması)
  • İnterstisyel akciğer hastalığı
  • Kalp tamponadı
  • Kalp krizi
  • Kalp yetmezliği
  • Kalp zarı iltihabı
  • Karbon monoksit zehirlenmesi
  • Kardiyomiyopati (kalp kası bozukluğu)
  • KOAH (kronik obstrüktif akciğer hastalığı)
  • Kırık kaburga
  • Kronik bronşit
  • Krup hastalığı (gırtlağı tutan ve sıklıkla küçük çocuklarda görülen viral bir hastalık)
  • Myastenia gravis (kas hastalığı)
  • Obezite
  • Panik atak
  • Plörezi (akciğer zarında sıvı birikmesi)
  • Pulmoner fibrozis (akciğerlerin yara dokusuna dönüşmesi)
  • Pulmoner hipertansiyon (akciğer yüksek tansiyonu)
  • Sarkoidoz hastalığı
  • Tüberküloz
  • Üst solunum yolu tıkanıklığı
  • Ventrikül disfonksiyonu (kalpte pompalama sorunu)
  • Yaygın anksiyete bozukluğu
  • Zatürre
Nefes darlığı tedavisi için ilk olarak nefes darlığına yol açan nedenin tespit edilmesi gerekir.

Nefes Darlığı İçin Neler Yapılabilir?

Nefes darlığını kontrol altına almak için altta yatan nedene de bağlı olarak doktorunuzla birlikte hareket etmeniz gerekir. Doktorun tavsiyeleri dışında aşağıdaki şu tedbirler de işe yarayabilir:

Eğer sigara içiyorsanız, sigarayı bırakın ya da sigarayı bırakmak için yardım alın.
Nefes alma tekniklerini öğrenin. Nefes darlığı ile başa çıkmanızı sağlayacak çeşitli nefes teknikleri vardır. Bu teknikleri öğrenirseniz nefesiniz kesildiğinde faydasını görebilirsiniz.

Alerjenlerden, sigara dumanından ve kirli havadan uzak durmaya özen gösterin.
Eğer stres ya da kaygı gibi sorunlarınız varsa bir psikiyatra danışabilirsiniz.
Doğru ilaç kullanımı önemlidir. Kendi kendinize ilaç kullanmamalı, doktorunuza danışmalısınız. Eğer ilaçların size faydası dokunmadığını düşünüyorsanız doktorunuza tekrar danışmaktan çekinmeyin.

Nefes Darlığı Ne Zaman Bir Tıbbi Soruna İşaret Eder?
Uzun süren ve bir türlü geçmeyen nefes darlığı şikayeti büyük olasılıkla tıbbi bir sorunla ilgilidir. Aniden ve yoğun bir şekilde ortaya çıkan nefes darlığı da, kısa bile sürse bir sağlık sorunun belirtisi olabilir.
Tıbbi bir sorundan şüphelenilecek durumlardan bazıları şu şekildedir:
  • Dinlenme halindeyken nefes darlığı
  • Aktivite ve egzersiz sonrası nefesin kesilmesi
  • Uzanırken görülen nefes darlığı
  • Alerjen gibi çeşitli tetikleyicilerle ortaya çıkan nefes kesilmesi
  • Göğüs ağrısının eşlik ettiği nefes darlığı
  • Kol, çene ya da boyun ağrısıyla birlikte nefes alamama
  • Ayak ve el bileklerinde şişmeyle birlikte nefes darlığı
  • İştah kaybı, istem dışı kilo kaybı veya kilo alma ile birlikte nefes darlığı
  • Alışılmadık halsizlik hissi ile birlikte nefesin kesilmesi
  • Terleme ile birlikte nefes darlığı
  • Ateş ile birlikte nefes darlığı
  • Nefes alırken ıslık veya hırıltı benzeri seslerin olması ve nefes darlığı
  • Nefes darlığı şikayetinin yanı sıra inatçı öksürük
  • Sersemlik, bayılma hissi ile birlikte nefes darlığı

Nefes Darlığı Nasıl Tedavi Edilir

KOAH tedavisinde başarılı olabilmek için uyulması gereken kurallar;

Sigaranın bırakılması,

Tozlu ve dumanlı ortamlarda çalışmamak, bulunmamak ve

Düzenli ilaç tedavisidir.

KOAH tedavisinin temelini “sigaranın terk edilmesi” oluşturur. Sigara bırakıldığı zaman bronşlardaki ve hava keseciklerindeki bozulmaların şiddeti yavaşlar. İlaçlar hastalığın ilerlemesini önlemez bu nedenle sadece nefes darlığını azaltmak için kullanılırlar.

Sigarayı bırakamayan bir hastanın ilaçlardan yarar beklememesi gerekir. İlaçlar sadece geçici süre için nefes darlığını azaltabilir. Sigarayı bırakmayan hastalar her yıl bir önceki yılı arayacaklardır. Birkaç yıl sonra hastalık çok ilerleyince hastalar isteseler dahi sigara içemez hale geleceklerdir. Başka bir ifade ile “hasta sigarayı bırakmayacak, sigara hastayı bırakacaktır”. Fakat bu durumdaki bir hastanın artık günlük işlerini yapabilmesi çok zorlaşmış olacaktır. Böyle bir hastanın geriye dönük pişmanlıkları ve “keşke şu mereti içmeseydim” şeklindeki yakınmalarının bir faydası olmayacaktır.

KOAH’lı hastaların nefes darlıklarını rahatlatmak amacıyla kullanılan çok sayıda ilaç vardır. Bunların bazıları solunum yolu ile kullanılırlar.

Solunum yolu ile kullanılan ilaçlar, çalışma prensipleri ve şekilleri birbirinden farklı cihazlar yardımı ile kullanılırlar. Solunum yolu ile kullanılan ilaçların dozları çok düşüktür. Fakat ilaçlar direkt olarak solunum yollarına ulaştığı için etkileri çok kuvvetlidir. Ancak etkili olabilmeleri için doğru teknik ile kullanılmaları gerekir. Bu cihazların nasıl kullanılacağı çok iyi öğrenilmelidir. Hata varsa bunu düzeltmek için muayene sırasında hekim önünde kullanma denemeleri yapılmalıdır.

İlaçların dozu düşük olduğundan ve kullanılan dozun da çok az bir kısmı kana karıştığından yan etkileri yok denecek kadar azdır. Solunum yoluyla kullanılan ilaçlar alışkanlık yapmazlar, dişlere ve akciğerlere herhangi bir zarar vermezler.

Oksijen tedavisi

Çok ağır KOAH’lı hastalar sürekli olarak günde en az 15 saat oksijen kullanma zorundadırlar. Kanda oksijen seviyesi tehlike sınırının altına inmiş olan hastaların uzun süreli oksijen tedavileri hem şikâyetlerini azaltacaktır hem de yaşam kalitelerini artıracaktır. Çünkü KOAH’da ortaya çıkan sorunların önemli bir bölümü vücudun yeterince oksijen almamasından kaynaklanır.

Oksijen tüpleri bu amaçla kullanılmazlar. Çünkü tüpler kısa sürede bitecektir ve bunların tekrar doldurtulması gerekecektir. Uzun süreli oksijen tedavisi için “oksijen konsantratörü” adı verilen ufak bir komidin boyutunda cihazlar kullanılır. Oksijen cihazının doldurulması gereken deposu yoktur, bu makinanın kendisi oda havasından oksijen üretmektedir.

Sosyal güvencesi olan hastalara heyet raporu karşılığında oksijen konsantratörü ücretsiz olarak verilmektedir. Heyet raporu için bu cihazın kullanılmasını gerektirecek kadar ağır KOAH olduğunu belgelemek amacıyla bazı basit testlerin yapılması gerekir. Böylece uzun süreli oksijen tedavisi alması gereken hastalar belirlenmiş olmaktadır.

SENDE YORUM YAP!

Whatsapp