İbs İrritabl Bağırsak Sendromu

İbs İrritabl Bağırsak Sendromu :

İrritabıl barsak sendromu ( İBS) kronik karın ağrısı ve barsak alışkanlıklarında değişikliklerle karakterize, başka organik sebeplerin gösterilmediği bir sendromdur. Hastalığın nedeni tam olarak bilinmemektedir, uzun sürelidir ve tekrarlayıcıdır.

Hastalık müköz kolit, spastik kolit, sinirli kolon ve irritabl kolon deyimleri ile de adlandırılmıştır. Hastalık dünyada yaklaşık %10 oranında görülmektedir. Kadınlarda erkelerden daha fazla görülmektedir. Şehirli nüfusta da köy yerleşimine göre yine daha fazla oranda görülmektedir.

İBS de en sık görülen ve bu hastalığı belirleyen belirtiler karın ağrısı ve/veya karında rahatsızlık hissi‘ dir. Roma II kriterlerine göre geçen 1 yıl içerisinde birbirini takip zorunluluğu olmayan en az 12 hafta boyunca aşağıdaki üç kriterden iki tanesine sahip karında rahatsızlık ya da ağrı:

1-Dışkılama ile hafifliyor ise

2-Ortaya çıkışı dışkı sıklığında değişiklikle birlikte ise

3-Ortaya çıkışı dışkı formunda ( görünümünde) değişiklikle beraber ise İBS tanısı konur.

İBS hasta şikayetlere göre dört alt grup vardır:

• Ağrı-baskın( dominant) İBS

• İshal-baskın İBS

• Konstipasyon-baskın İBS

• İshal-konstipasyon değişken İBS

İBS‘ nin belirtileri nelerdir?

Dışkılama alışkanlıklarında değişiklik ( sıklık, dışkı formu ) ile beraber dışkılama ile azalan karın ağrısı ve karında rahatsızlık hissi İBS‘ nin en sık belirtileridir. Belirtiler günün yarısından fazla sürebilmektedir.

Belirtilerin en önemli özelliği zaman içersinde sönüp tekrar alevlenme tarzında tekrarlayıcı olmalarıdır. Hastalar ataklar arası dönemde ve nadir istisnalar dışında geceleri belirtisizdir.

Hastaların karın ağrıları yaygın olup yayılım göstermez. Çoğunlukla karnın sol alt kadranında lokalizedir. Genellikle ağrı künt karakterlidir. Yemekler ağrıyı ortaya çıkarır iken dışkılama ile hafifler ya da ortadan kalkar.

Kabızlık sert dışkıyı dışkılama şeklinde veya dışkılama sıklığında azalma şeklinde olabilir. İshal sıklıkla acil dışkılama ihtiyacını izleyerek az hacimli, gevşek kıvamlı dışkılama şeklindedir. Yemek sonrası tuvalet aciliyeti ve dışkılama alışkanlıklarında dönüşüm sık görülür.

Hastaların büyük çoğunluğu fazla miktarda gaz çıkardıklarından yakınırlar. Hastaların bel çevreleri gün içerisinde artma gösterebilir. Normal miktarlardaki gaz hacimlerine karşı artmış tahammülsüzlükleri söz konusudur.

Hastalar genellikle oldukça sağlıklı görünürler. Bazen sinirli ve gergin olabilirler. Karın muayenesinde hassas ve dolgun emoroi kolon palpe edilebilir.

İBS‘ li hastalarda en sık rastlanan psikiyatrik bozukluk depresyon ve anksiyete bozukluğudur. Uzman sağlık kurumlarına sevk edilen vakaların % 60‘da somatizasyon, fobi, depresyon ve anksiyete gibi psikiyatrik bozuklukların organik sindirim sistemi hastalığı olan hastalardan çok daha fazla görüldüğü rapor edilmektedir. Bu hastalıkların sıklığı, İBS belirtilerine sahip olup sağlık kurumuna başvurmayanlar da genel toplumdan farksız bulunmuştur. Psikiyatrik bozukluk kadın hastalar da daha sık görülmektedir. İBS hastalarının % 30‘da panik bozukluk, 1/3 ile ¼ kadarında da somatizasyon yakınmaları olduğu gösterilmiştir.

Daha fazla doktor vizitesine çıkma, daha fazla hastalık davranışı ve daha az tahammül yeteneği İBS‘li hastalarda sık görülür.

İBS tanısı koymadan önce nelere dikkat etmeliyiz?

İBS düşünülen bir hastada aşağıdaki bulgular saptandığında tanının organik bir hastalık olasılığı yönünden yeniden gözden geçirilmesi ve ileri tetkiklere başvurularak İBS tanısının ertelenmesi gerekir.

Bu bulgular şunlardır:

1. Kansızlık

2. İnatçı ishal

3. Makattan kanama

4. Şiddetli ve inatçı kabızlık

5. Kilo kaybı

6. Gece olan ishal ve ağrı

7. Ailede sindirim sistemi hastalığı varlığı

8. Belirtilerin 50 yaşından sonra çıkması

İBS‘ li hastalara sıklıkla eşlik eden hastalıklar nelerdir?

İBS hastalarının diğer bir özelliği de İBS ile ilgili belirtilerle aynı anda diğer fonksiyonel sindirim sistemi hastalıkları tanısını koyduracak şikayetlerin mevcut olmasıdır. İBS tanısı almış hastalarda aynı anda fonksiyonel sindirim sistemi şikayeti bulunma sıklığı % 29-90 arasındadır. İBS hastalarında belirtiler kalıcı değildir. . İBS hastalarında GÖRH(gastroösefagial reflü) görülme sıklığı % 46.5 iken , GÖRH‘ü olan hastalarda birlikte İBS görülme sıklığı % 47 olarak bulunmuştur. Bir çalışmada 130 İBS‘ li hasta bir yıl sonra tekrar değerlendirildiğinde; hastaların yarısı İBS‘li olarak aynı tanıyı almalarına rağmen kalan grupta gastro-özofagiyal reflü, fonksiyonel sindirim sistemi şikayetleri, sınıflandırılamayan fonksiyonel semptomlar gelişebildiği ya da bir kısmının tamamen semptomsuz kalabildiği gözlenmiştir.

İBS ile sindirim sistemi dışında;

Fibromyalji (Kronik kas ağrılarıyla kendini gösteren, uyku bozukluğu, uzun süren yorgunluk ve psikolojik yakınmaların eşlik ettiği yumuşak doku romatizması grubunda yer alan bir sağlık sorunudur) İBS‘ li hastalarda % 32.5 oranında bulunurken, fibromyaljisi olanlarda birlikte İBS görülme sıklığı % 48 olarak rapor edilmektedir.

Kronik yorgunluk sendromu ( toplum görülme oranı %0,4) ile İBS‘ nin görülme sıklığı ortalama % 51 civarındadır. İBS‘ li hastalarda kronik yorgunluk sendromu görülme sıklığı % 15‘ dir.

İBS‘ li hasta kadınların % 35 de kronik pelvik ağrı olduğu gösterilmiştir. 270 İBS‘ li hastada temperomandibuler(çene) eklem hastalığı görülme sıklığı % 16 olarak saptanmıştır. İBS de intertisyel sistit % 9.4, sırt ağrısı % 38, premenstrüel sendrom % 18, dismenore(ağrılı adet görme) % 10 kadar bulunmuştur.

İBS‘ li hastaların tedavisi nasıl yapılır?

İBS tedavisi kesin olarak bilinmemektedir. Hastalığın tedavisinde genel yaklaşım belirtilerin giderilmesine yöneliktir. Tedavi programlandığı sırada hastaya sorulması gereken en önemli soru şu an için tıbbi yardım isteyip istemediğidir. Tedavi sırasında iyi bir hasta-hekim ilişkisi kurulması takiplerde İBS ili ilişkili vizit sayısını azaltır.

Hastaya hastalığının temel mekanizması, uzun süreceği ve ciddi bir sorun ortaya çıkarmayacağının anlatılması tedavide olumlu etkiler yapar.

Kabızlığın ön planda olduğu hastalarda diyetteki lif miktarının artırılmasının faydalı olabilir. Gaz ve şişkinlik şikâyetleri olanlara süt, bezelye, kereviz, havuç, muz, kuru üzüm, kayısı, kuru erik, Brüksel lahanası ve hamur işleri kısıtlaması faydalı olabilir.

Medikal olarak hastalarda depresyon ve gerginlik azaltan ilaçlarla şikayete yönelik kabız ve ishal yapıcı, mide-barsak hareketlerini düzenleyici ilaçlar kullanılmaktadır.

SENDE YORUM YAP!

Whatsapp