Eklem Ağrısı Nedenleri
Eklem Ağrısı Nedenleri : Eklem ağrısı, hastaların çoğunun önde gelen yakınmasıdır. Eklem ağrısı dışında, yaygın vücut ağrısı, halsizlik, kas güçsüzlüğü, ekstremite şişliği, yineleyen trombozlar, yineleyen düşükler, deri döküntüsü, üveit, ağız/göz kuruluğu, ağız içinde ve genital bölgede yaralar, yineleyen karın ağrıları, nedeni bilinmeyen ateş ve kilo kayıpları da sıklıkla romatolojik hastalıkların temel belirtilerinden olup hastaların başvuru ya da sevk edilme nedenleridir. Yine hastalıkların büyük çoğunluğu sistemik tutulum eğilimindedir. Eklem tutulumu, buz dağının yalnızca görünen kısmı olabilir.
Yaygın Vucut Ağrısının Nedenleri
-Romatoid artrit
-Fibromyalji
-Osteomalazi Dermatomiyozit/Polimiyozit
-Hipo ve hipertiroidizm
-Lyme Hastalığı
-Hiperparatiroidi
-Polimyaljika Romatika
-Spondyloartropatiler
-SLE
-Vaskülitler
Eklem ağrısı olan hastalara sorulması gereken başlıca sorular:
Hangi eklemler?
Vücuttaki eklemlerin bir kısmı bazı hastalıklarda daha sık tutulur. Örneğin yalnızca ayak baş parmağını tutan ağrılı şişme durumunda gut daha öncelikle akla gelirken, sakroiliak eklemi ya da alt ekstremiteyi fazlaca etkileyen hastalık öncelikle bir seronegatif spondiloartropatiyi (SNSPA) düşündürür. El ve ayakların küçük eklemlerini tutan ve süresi altı haftayı aşan artrit ise romatoid artriti (RA) akla getirir. Eklemlerin simetrik (aynı ekstremitede karşılıklı eklemleri tutulması), (örneğin karşılıklı el bilekleri, dizler gibi) ya da asimetrik etkilenmesi yine RA ve SNSPA ayırımında önemlidir.
Ne zamandan beri?
Akut başlamış eklem ağrısı ile kronik ağrı farklı hastalıkların habercisi olabilir. Akut başlamış monoartrit, gut, travma septik artriti daha büyük olasılıkla düşündürmelidir. Akut başlamış bel ağrısı daha çok mekanik nedenlerden (disk patolojileri) kaynaklanırken kronik ve sinsi başlangıçlı bel ağrılarında SNSPA'lar dışlanmalıdır. Yine çocukluk çağından beri olan bir artritte jüvenil romatoid artrit (JRA), ailevi Akdeniz ateşi (AAA) gibi hastalıklar düşünülmelidir.
Hangi bulgular eşlik ya da öncelik etmektedir?
İnflamatuvar artritlerde eklem ağrısı tek başına olmayabilir. Eşlik ya da öncelik eden belirti ve bulgular tanı koydurucu olabilir. Örneğin, öncesinde üriner enfeksiyon ya da gastroenteriti olan bir hastada gelişen artrit öncelikle reaktif artritleri düşündürmelidir. Birlikte malar raş ya da başka döküntüleri olan bir kadın hastada SLE öncelikle dışlanmalıdır.
Öncesinde ateşli bir üst solunum yolu enfeksiyonu öyküsü olan bir çocukta gelişen gezici karakterde artrit akut eklem romatizması ya da birlikte yineleyen karın ağrıları ve ateş atakları olan bir çocuk ya da erişkinde AAA mutlaka düşünülmelidir. Kırsal kesimde yaşayan, bel ağrısı ve/ya da diğer eklem tutulumları ile başvuran ve taze peynir, çiğ süt ve et tüketen kişilerde brusella atlanmamalıdır.
Yine hepatit geçirmekte olan hastada gelişen artrit etyolojisinde B ve C hepatit virusları da araştırılmalıdır. Kilo kaybı, nedeni bilinmeyen ateş, nöropatik esktremite ağrıları olan kişilerde PAN ve diğer vaskülitler gözardı edilmemelidir. Paraneoplastik bulgular arasında kas iskelet sistemi belirtileri önemli bir yer tuttuğundan, kuşkulu durumlarda malignite araştırması yapılmalıdır. Orak hücre anemisi olan çocukta ani gelişen parmak ağrıları, ağrılı krizler nedeni ile olabilir. Tablo 2-5‘te romatolojik hastalıklara sıklıkla eşlik eden durumlar görülmektedir.
Sıklıkla Deri-Mukoza Bulgularının Eşlik Ettiği Romatolojik Hastalıklar:
Behçet Hastalığı: Sistemik tutulum yapabileceği gibi yalnızca deri mukoza bulguları ile de karşımıza çıkabilir: Yineleyen oral aftlar, yineleyen, iz bırakarak iyileşen genital ülserler, nodüler lezyonlar (Eritema nodozum gibi), follikülitler, yüzeyel ven trombozları SLE: Her türlü deri döküntüsü ile karşımıza çıkabilir.
Lupusa özgü olanları: Malar eritem, fotosensitif dermatit, diskoid döküntü, subakut kutanöz lupus, oral/nasal ülserasyonlar.Reaktif Artrit: Balanitis sirsinata, keratoderma blenorajika, palmar-plantar püstüller, oral ülserler, eritema nodozum (Özellikle Yersinya'ya bağlı reaktif artritte)Sistemik Skleroz: Sınırlı ya da diffüz olabilir. Raynaud fenomeni. Erken dönemde daha çok ellerde yumuşak ağrısız ödem, deride gerginlik, sklerodaktili.
Deri altı dokusunda incelme ve atrofi. Telenjiektaziler, ekstremite uçlarında pitting ülserler, ekstremite uçlarında iskemik nekrozlar.Dermatomiyozit: Heliotrop raş, periungal eritem/telenjiektazi, Gotron papülü, ektensör yüzeylerde eritem, kalsinozis kutis.Poikiloderma: Noktalar halinde hipo-hiperpigmente alanlar, telenjiektaziler ve atrofik alanlarla karakterizedir.
Yaygın Vucut Ağrısının Nedenleri
-Romatoid artrit
-Fibromyalji
-Osteomalazi Dermatomiyozit/Polimiyozit
-Hipo ve hipertiroidizm
-Lyme Hastalığı
-Hiperparatiroidi
-Polimyaljika Romatika
-Spondyloartropatiler
-SLE
-Vaskülitler
Eklem ağrısı olan hastalara sorulması gereken başlıca sorular:
Hangi eklemler?
Vücuttaki eklemlerin bir kısmı bazı hastalıklarda daha sık tutulur. Örneğin yalnızca ayak baş parmağını tutan ağrılı şişme durumunda gut daha öncelikle akla gelirken, sakroiliak eklemi ya da alt ekstremiteyi fazlaca etkileyen hastalık öncelikle bir seronegatif spondiloartropatiyi (SNSPA) düşündürür. El ve ayakların küçük eklemlerini tutan ve süresi altı haftayı aşan artrit ise romatoid artriti (RA) akla getirir. Eklemlerin simetrik (aynı ekstremitede karşılıklı eklemleri tutulması), (örneğin karşılıklı el bilekleri, dizler gibi) ya da asimetrik etkilenmesi yine RA ve SNSPA ayırımında önemlidir.
Ne zamandan beri?
Akut başlamış eklem ağrısı ile kronik ağrı farklı hastalıkların habercisi olabilir. Akut başlamış monoartrit, gut, travma septik artriti daha büyük olasılıkla düşündürmelidir. Akut başlamış bel ağrısı daha çok mekanik nedenlerden (disk patolojileri) kaynaklanırken kronik ve sinsi başlangıçlı bel ağrılarında SNSPA'lar dışlanmalıdır. Yine çocukluk çağından beri olan bir artritte jüvenil romatoid artrit (JRA), ailevi Akdeniz ateşi (AAA) gibi hastalıklar düşünülmelidir.
Hangi bulgular eşlik ya da öncelik etmektedir?
İnflamatuvar artritlerde eklem ağrısı tek başına olmayabilir. Eşlik ya da öncelik eden belirti ve bulgular tanı koydurucu olabilir. Örneğin, öncesinde üriner enfeksiyon ya da gastroenteriti olan bir hastada gelişen artrit öncelikle reaktif artritleri düşündürmelidir. Birlikte malar raş ya da başka döküntüleri olan bir kadın hastada SLE öncelikle dışlanmalıdır.
Öncesinde ateşli bir üst solunum yolu enfeksiyonu öyküsü olan bir çocukta gelişen gezici karakterde artrit akut eklem romatizması ya da birlikte yineleyen karın ağrıları ve ateş atakları olan bir çocuk ya da erişkinde AAA mutlaka düşünülmelidir. Kırsal kesimde yaşayan, bel ağrısı ve/ya da diğer eklem tutulumları ile başvuran ve taze peynir, çiğ süt ve et tüketen kişilerde brusella atlanmamalıdır.
Yine hepatit geçirmekte olan hastada gelişen artrit etyolojisinde B ve C hepatit virusları da araştırılmalıdır. Kilo kaybı, nedeni bilinmeyen ateş, nöropatik esktremite ağrıları olan kişilerde PAN ve diğer vaskülitler gözardı edilmemelidir. Paraneoplastik bulgular arasında kas iskelet sistemi belirtileri önemli bir yer tuttuğundan, kuşkulu durumlarda malignite araştırması yapılmalıdır. Orak hücre anemisi olan çocukta ani gelişen parmak ağrıları, ağrılı krizler nedeni ile olabilir. Tablo 2-5‘te romatolojik hastalıklara sıklıkla eşlik eden durumlar görülmektedir.
Sıklıkla Deri-Mukoza Bulgularının Eşlik Ettiği Romatolojik Hastalıklar:
Behçet Hastalığı: Sistemik tutulum yapabileceği gibi yalnızca deri mukoza bulguları ile de karşımıza çıkabilir: Yineleyen oral aftlar, yineleyen, iz bırakarak iyileşen genital ülserler, nodüler lezyonlar (Eritema nodozum gibi), follikülitler, yüzeyel ven trombozları SLE: Her türlü deri döküntüsü ile karşımıza çıkabilir.
Lupusa özgü olanları: Malar eritem, fotosensitif dermatit, diskoid döküntü, subakut kutanöz lupus, oral/nasal ülserasyonlar.Reaktif Artrit: Balanitis sirsinata, keratoderma blenorajika, palmar-plantar püstüller, oral ülserler, eritema nodozum (Özellikle Yersinya'ya bağlı reaktif artritte)Sistemik Skleroz: Sınırlı ya da diffüz olabilir. Raynaud fenomeni. Erken dönemde daha çok ellerde yumuşak ağrısız ödem, deride gerginlik, sklerodaktili.
Deri altı dokusunda incelme ve atrofi. Telenjiektaziler, ekstremite uçlarında pitting ülserler, ekstremite uçlarında iskemik nekrozlar.Dermatomiyozit: Heliotrop raş, periungal eritem/telenjiektazi, Gotron papülü, ektensör yüzeylerde eritem, kalsinozis kutis.Poikiloderma: Noktalar halinde hipo-hiperpigmente alanlar, telenjiektaziler ve atrofik alanlarla karakterizedir.
İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR
