Alzheımer Hastalığının Öncesi: Amnestik* Hafif Bilişsel Bozukluk

Alzheımer Hastalığının Öncesi: Amnestik* Hafif Bilişsel Bozukluk : Alzheimer hastalığı sinsi başlar ve yıllar içinde yavaş gelişir. Hasta yakınları geriye baktığında, hastadaki unutkanlık gibi erken devredeki hafif belirtilerin hastalığın ilk habercisi olduğunu fark eder. Bununla birlikte hafif bellek bozukluğu olan yaşlı bir kişideki bu durumun yaşa bağlı normal sınırlarda bir değişiklik mi yoksa gelişmekte olan bunamanın öncü bir belirtisi mi olduğunun ayrımını yapmak zordur. Alzheimer hastalığı da unutkanlık da yaşlılarda sık görülür ve giderek artar. Normal yaşlanma ile ortaya çıkan unutkanlık gibi hafif bilişsel problemler her zaman Alzheimer hastalığına işaret etmez. Diğer yandan hafif bozuklukları olan birçok kişi Alzheimer hastalığının erken evrelerinde de olabilir. Standardize bellek testlerinde, her yaşlı kişide yaşla artan bozukluk görülmez.* Amnestjk: bellek bozukluğu ile gidenTam sağiıklı yaşlı kişilerde yıllık yapılan psikometrik ölçümlerle bilişsel fonksiyonlarda 90 yaşına kadar herhangi bir yıkım olmadığı görülmüştür.Selim yaşlılık unutkanlığı, yaşa göre normal sınırlarda olan entelektüel gerilemeyi tanımlar.

Bu durum, bellek bozukluğuna dair öznel yakınmalarla yakın ve uzak bilginin bellekten geri çağrılmasındaki güçlüğü içerir. Bu tür bellek bozukluğunda, olayların kendisi değil, detaylar unutulur. Sorun yaşayan yaşlılar durumun farkındadır ve engellemek için çaba sarf ederler. Selim yaşlılık unutkanlığı, fizyolojik yaşlanma ile ilgili olup bunamaya dönüşme oranı düşüktür. Yanıtlanması gereken soru, ne kadar bellek bozukluğunun normal sınırlarda olduğu, ne kadarının bir nörolojik hastalık göstergesi olacak kadar patolojik olduğudur. Bu soruyu cevaplamak her zaman mümkün olmayabilir.Son yıllarda yapılan çalışmalar, yaşa bağlı normal bilişsel değişikliklerle Alzheimer hastalığı arasında bir geçiş döneminin olduğunu göstermiştir (Şekil 8). Hafif bilişsel bozukluk, normal yaşlanmayla Alzheimer hastalığı arasındaki klinik durumu tanımlar. Bunun birkaç tipi vardır. Bugün amnestik tipte hafif bilişsel bozukluğu (HBB) olan kişilerin yüksek oranda Alzheimer hastalığına yakalanma riski taşıdığına inanılıyor. Amnestik HBB, 201 l’de yayımlanan bir çalışmaya göre belirtilerin ortaya çıkmasından ortalama yedi sene önce başlıyor.

Klinik olarak HBB, kişinin yaşına veya eğitimine göre umulandan daha fazla hafif düzeyde bellek yıkımını tanımlar. Bu bozukluk kişinin günlük yaşam aktivitelerini Alzheimer tanısı koyduracak derecede etkilemez. Kriterlere göre HBB Alzheimer hastalığının öncesine karşılık gelir.HBB’de hasta yakınları tarafından da doğrulanan kişinin sübjektif unutkanlık şikâyeti vardır. Eşyalarını kaybetme, günlük prob- lemeleri çözmede zorluk, yeni şeyleri akılda tutamama veya çabuk unutma, iş hayatmda zorlanma, yön tayininde zorluk, ev hanımları için ev işlerinde hafif bozulma ve benzerleri gibi sorunlara karşın günlük hayat bazı zorluklar veya bozukluklar gösterse de devam eder. Genel olarak diğer bilişsel işlevler korunmuştur. HBB’nin seyri değişiktir. Bunların bir kısmı zamanla Alzheimer hastalığına dönüştüğü gibi, bir kısmı durağan kalır veya düzelebilir. Alzheimer hastalığına dönüşme oranı yıllık %10-25 arasındadır. Bu oranlar normal yaşlı kişilerdeki yıllık Alzheimer’e yakalanma oranı olan %1-2’ye göre çok yüksektir. Altı yıllık sürede bu kişilerin Alzheimer hastalığına yakalanma oram %80 olarak bildirilmiştir.

HBB’nin önemi, hastalığın erken tanmmasına yardım etmesidir. Eğer bu kişiler yakından izlenir ve tablonun Alzheimer hastalığına dönüştüğü saptanırsa, erken tedavi olanağı sağlar.Bugün elimizde olan ilaçlarla bu devrelerde başlanan tedavinin hastalığın seyrine ne kadar etki ettiği tam bilinmiyorsa da, hastalığı erteleyebileceği düşünülmektedir. Ayrıca Alzheimer hastalığını tedavi etmek için yapılan araştırmalarda yeni ilaçlar, bu devredeki hastaların bir kısmında denenmektedir.

SENDE YORUM YAP!

Whatsapp