Alerjik Kolit

Alerjik Kolit:Besinlere bağlı olarak ortaya çıkan ve kişiyi rahatsız eden bulguların tümü besin alerjisi veya besin intoleransı olarak tanımlanır. Besin intoleransı çocuklarda sık görülür (%8).

Besin alerjilerinde özellikle üç sisteme ait bulgular ortaya çıkabilir;

Mide bağırsak sistemine ait bulgular (%50-80)

Deri bulguları (%20-40)

Solunum sistemine ait bulgular (%10-25)

Besinlere karşı gelişen bazı reaksiyonlar kişinin yaşamını tehdit edebilir (anafilaksi, anjioödem gibi).

Gıda allerjenleri :

İnsanlarda birçok gıda ve gıda bileşeni allerjen gibi etki eder. Günlük tüketilen besin maddeleri içinde bebeğin karşılaştığı ilk yabancı protein inek sütüdür. Daha sonra yumurta proteinleri eklenir.

Buğday, yer fıstığı, kereviz ve soya benzeri farklı gıdalara duyarlılık gelişebilir. Yerfıstığı alerjisi daha çok Avrupa ülkelerinde görülmektedir. Özellikle inek sütü protein alerjisi olan ve soya bazlı mama verilen çocuklarda soya proteinine intolerans gelişebilir. Anne sütü alan bebeklerde anne sütünden geçen çok az miktardaki yabancı proteinler besin allerjisine yol açabilir. Hazır gıdalara eklenen katkı maddeleri de bazen çocuklarda allerjilere neden olabilir.

Besin alerjisinin oluşması için bazı ailevi yatkınlıklar söz konusu olabilir. Ailede atopik hastalık veya bağışıklık sistemi hastalığı olması besin alerji olasılığını artırır. Özellikle IgA eksikliği , g astroenterit ve malnütrisyon bağırsak mukoza engelini olumsuz yönde etkiler ve alerjenlerin dolaşıma katılması daha kolay olur.
Besinlerin içerdiği antijenler.

İnek sütü proteinleri

Kazeinler
Whey proteinleri: ß-laktoglobülin, ?-laktalbümin, inek serum albümini, vb.
Yumurta Proteinleri
Ovalbümin, ovomucoid
Soya proteinleri
2S-globülin, soya tripsin inhibitör, soya lektini

Diğer

Balık, kabuklu deniz ürünleri, karides
Yer fıstığı, fasülye, bezelye ve diğer baklagiller
Fındık, fıstık, çekirdek (tohum), kakao, çikulata
Turunçgiller, elma, çilek
Buğday ve diğer hububat
Baharat, maya

Klinik bulgular :

Besin alerjilerindeki klinik bulgular çok değişkendir. Bulgular besin antijeninin özelliğine, genetik yatkınlığa ve hastanın yaşına bağlı olarak değişebilir. Besin alerji belirtilerinin ortaya çıkmasında farklı mekanizmalar (erken veya gecikmiş tip alerjik reaksiyonlar) rol oynar. Bu nedenle alerjene göre bulgular değişebileceği gibi aynı antijen farklı kişilerde farklı bulgular ortaya çıkarabilir. Besin alerjisilerinde görülen bulgular Tablo 2'de gösterilmiştir.
Tablo 2. Besin alerji bulguları.

SİSTEMİK BULGU:

Anafilaksi ve şok

MİDE-BAĞIRSAK SİSTEMİ:


Ağız ve dilde kızarıklık ve yanma
Bulantı, kusma
İshal, bağırsak emilim bozukluğu, büyüme geriliği
Bağırsaktan kan ve protein kaybı
Karın ağrısı, şişkinlik
Kabızlık

DERİ BULGULARI:


Dudaklarda şişme, anjioödem
Kaşıntı, döküntü
Egzema

SOLUNUM SİSTEMİ:

Hapşırma, burun akıntısı
Hışıltı, öksürük
Nefes darlığı, sık soluma

DİĞER BULGULAR:

Eklem şişliği, ağrı
Baş ağrısı, uyku hali
Aşırı huzursuzluk
Protein kaybı

Anafilaksi ve şok :

Besin alerjisinde anafilaksi ve şok gibi şiddetli sistemik bulgular görülebilir. Ürtiker şeklinde döküntü, dudaklarda şişme, anjioödem, solunum sıkıntısı gibi bulgular ortaya çıkabilir.

Mide-bağırsak sistemine ait bulgular: Enteropati, Kolit ve Kolik

Mide, ince bağırsak ve kalın bağırsağa ait en sık görülen bulgular şunlardır;

1. Allerjik Enteropati:

Kusma, ishal, malabsorbsiyon (bağırsakta emilim bozukluğu) ve büyüme geriliği en önemli bulgulardır. Bağırsaktan kan ve protein kaybı nedeniyle kansızlık ve ödem (şişlik) görülebilir. Bağırsak mukozasında harabiyet gelişebilir. Sorumlu besin diyetten çıkarılınca bulgular düzelir. Besin allerji enteropatisi genellikle sütçocuğu döneminde görülür ve 2-3 yaşından sonra kaybolur. Bu yönden geçici özellik gösteren allerjik reaksiyona bir örnek oluşturur.

2. Alerjik kolit:


İki yaşından önce atopi öyküsü olan çocuklarda görülür. İltehabi bağırsak hastalığına benzer şekilde kanlı ishal veya dışkıda kan görülür. Bağırsakların endoskopik incelemesinde bağırsak mukozasında ülserler görülür. Endoskopik inceleme ve biyopsi teşhis için önemlidir. Bu hastalığa en sık neden olan antijenler inek sütü proteini ile soya proteinidir.

3. Diğer mide-bağırsak sistemi bulguları:

Tekrarlayan ağız yaraları (aftlar), bağırsak tıkanması bulguları, kabızlık, bağırsaktan gizli kanama ve kansızlık, aşırı gaz gibi birçok bulgu görülebilir.

Deri bulguları :

Besin alımından hemen sonra dudakta şişme, anjioödem ve ürtiker (kurdeşen) şeklinde kendini gösterir. Dudakta şişme, ağız mukozasında kızarıklık ve ağızda yaralar varsa “oral alerji sendromu” olarak adlandırılır. Çocuklardaki alerjik deri bulguları ani ortaya çıkan ürtiker tarzında kendini gösterirken erişkinlerde kaşıntı ile birlikte uzun süre kaybolup tekrar çıkan kronik ürtiker şeklinde görülür.

Solunum sistemi bulguları :

Besin alerjilerinde solunum sistemi ile ilgili en sık görülen bulgular hapşırma, burun kaşıntısı ile birlikte burun tıkanıklığı ve burun akıntısıdır. Besin alımından sonra dakikalar içinde bulgular ortaya çıkar. En sık alerjenler inek sütü, tavuk yumurtası ve balıktır. Besin alerjisinin bir sonucu olarak kronik sinüzit ve seröz otit gelişebilir. Besin alerjilerinde öksürük, hışıltı ve astıma benzer nefes darlığı bulguları da görülebilir.

Diğer bulgular :

Eklem ağrısı, baş ağrısı ve yorgunluk görülebilir. Yumurta, kahve, buğday, süt ve peynir yenmesiyle migren tipi baş ağrıları ortaya çıkabilir. Bu durumlarda sorumlu besin içeriğinin “tyramine” olduğu düşünülmektedir.

Tanı ve tedavi :

Besin alerji bulgularına sahip çocukların Çocuk Gastroenteroloji ve Çocuk Alerji Bölümleri olan merkezlerde değerlendirilmeleri ve tedavi altına alınıp izlenmeleri uygun bir yaklaşımdır.

Sonuç olarak besin alerjilerinde yakınmalar hastadan hastaya farklılık gösterebilir. Sorumlu besinin alınmasının ardından bulguların ortaya çıkması arasında dakikalar ya da günler olabilir.

Alerji bulguları mide-bağırsak, deri ve daha az sıklıkla solunum sistemi ile ilgilidir. Bebeklik döneminde görülen besin alerjileri yaş ilerledikçe düzelebilir.

Alerjen besinin diyetten çıkarılmasının ardından 1-4 yıl içinde söz konusu besine karşı alerji kaybolur. Süt, yumurta, buğday, et, birçok meyve suları ve sebzelere karşı oluşan alerji zamanla düzelir. Üç yıl içinde alerjik bulguların %80'i normale döner. Yerfıstığı, fındık, çekirdek türleri ve balık alerjileri bazen ömür boyu devam edebilir.

SENDE YORUM YAP!

Whatsapp