Akciğerlerin Görevi Nedir?

Akciğerlerin Görevi Nedir? : Akciğerler, kan-hava (veya solunulan herhangi bir gaz) arası gaz alışverişinin yer aldığı organlardır. Solunum sisteminin bütünü, akciğerler, hava yolları, solunum kasları ve plevra boşluklarından ibarettir. Akciğerlerin Anatomisi: Akciğerler sağ ve solda birer adet olup, her biri loblara bölünmüştür. Sağ akciğer, üst, orta ve alt lob olmak üzere üç loba, sol akciğerse üst ve alt olmak üzere iki loba ayrılır. Her iki akciğerin, köprücük kemiğine kadar yükselen tepeleri ve diyafram üzerine yerleşmiş tabanları vardır. Diyafram, aşağı yukarı onuncu kaburga, öndeyse sekizinci kaburga düzeyindedir. Bronşlar ve kan damarlan, akciğerlere, iç yüzlerinde bulunan ve akciğer kökü (hilum) adı verilen yerden girerler. Akciğerler, bağdo-ku ve esnek yapıda olup, plevra zanyle kaplıdırlar. İki akciğeri, mediasten organları (kalp, büyük damarlar ösofagus ‘yemek borusu’ ve üstte de trakea ‘soluk bonısu’) birbirinden ayırır.

İlk bakışta çok belirli olmamakla beraber, akciğerlerin her bir lobu, bağdoku tabakalarınca, iki ilâ altı bölüme ayrılır. Her bölümün kendi bronş ve damarları vardır.Solunulan hava, ağız ve burundan geçerek farinks (yutak), larinks (gırtlak) ve trakeaya (soluk borusu) girer. Trakea, kıkırdak halkalarca boşluğu devamlı açık tutulan bir tüptür; yaklaşık olarak 25 cm. uzunluğunda olup, alt ucunda sağ ve sol bronşlara aynlır. Sağ bronş sağ akciğerin üst ve alt loblarına dal vermek üzere ikiye ayrılır. Sağ akciğerin orta lobuna giden dal ise, alt bronş dalından aynlır. Lob bronşları da gittikçe daha ufak hava yollarına bölünürler.

En küçük hava yolları bronşiyol adındaki, çapı 0,2 mm. kadar olan ufak tüplerdir. Sol ana bronş da üst ve alt loblara dal verir ve bunlar da aynen bronşiyollere kadar dallanırlar. Pulmoner arter ve ven (akciğer atar ve toplar kandamarı) de bronşlarla beraber ilerler. Bronşiyollerin sonlanması, ufak hava kesecikleri şeklindedir ve bu hava keseciklerine gelene kadar sayılan hava yolları, hava iletimiyle ilgiliyken, bu kesecikler esas gaz alışverişiyle görevlidirler. Bu hava keseciklerinin çeperi bir hücre kalınlığındadır ve alveol diye adlandırılırlar. Alveol duvannm karşısında kılcal kandamarları bulunur. Kanla alveol içi hava aralığı 1 mikro milimetreden azdır. Solunum gazlarının alışverişine yarayan tüm yüzey 50 metre kareden fazladır. Akciğerlerin asıl görevi, kana oksijen verip, kandan metabolizmanın artık ürünü karbondioksidi almaktır. Akciğerin fonksiyonu ve yapısı gözönünde tutulunca, şaşırtıcı bir özellik, pulmoner atardamarın akciğerlere pis kan getirmesi, pulmoner toplardamarın akciğerlerden temiz kanı kalbe taşımasıdır.

Solunum Hareketleri: Göğüs kafesinin iç yüzü ve akciğerlerin üstü plevra zanyle kaplı olduğundan, bu yüzeyler birbiri üzerinde serbestçe kayabilirler. Akciğer dokusunda kas lifleri çok az sayıdadır ve bunların görevleri, bronş ve bronşiyol açıklığını kontrol etmektir; kendi başlanna hareket yeteneğinden yoksundurlar, yalnız, esnek olduklarından, göğüs kafesi içindeki basınç değişikliklerine göre hareket ederler. Solunum hareketleri, göğüs kafesi kasları ve diyafram tarafından yapılır. Göğüs ön duvarı yükseldiği ve diyafram sabit durduğu ve diyafram kasının kasılmasıyle karma doğru alçaldığı zaman, göğüs boşluğu kapasitesi artar ve hava, akciğerlere girer. Kaburgalar alçalıp diyafram kubbesi yüksekliği zamansa, akciğerlerden hava dışarı çıkar. Bu olay, göğüs boşluğunun hava geçirmez ve havanın tek giriş yollarının ağız ve burun olmasına bağlıdır

Solunumun sinirsel kontrolü otomatik olup, kişi bilinciyle ancak bir dereceye kadar solunumunu kontrol edebilir. İstemle soluk tutulması bir süre mümkündür ve sonunda otomatik kontrol çalışmaya geçer. Bunun nedeni, kanda karbon-dıoksıt konsantrasyonunun artması ve beyindeki solunum merkezinin bu artışa çok dtryarh olmasıdır.

SENDE YORUM YAP!

Whatsapp